Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu to jedna z najstarszych placówek tego typu w Polsce. Spośród innych muzeów Wrocławia, oraz innych Muzeów Kościelnych w Polsce, wyróżnia się tym, że posiada bogaty, a przy tym rzadki zbiór zabytków. Specjalnością zbioru jest zespół zabytków starożytnych i gotyckich, a więc z czasów piastowskich Śląska. Poniżej krótki opis zbiorów z okresu starożytnego.
Elementy kultury i sztuki prehistorycznej - jak przedmioty z epoki neolitu, brązu i żelaza znalezione na terenie Śląska. Są to przede wszystkim garnki, urny, miseczki, siekierki, groty włóczni i strzał, szpile czy zapiny.
Mumie - najważniejszym eksponatem starożytności naszego muzeum jest egipska mumia 7 letniego chłopca pochodząca z czasów XXX Dynastii, to czas przypadajacy na IV wiek przed Chrystusem. Poza mumią znajdującą się w Muzeum Narodowym w Warszawie jest to unikat w skali naszego kraju. Muzeum posiada również kolekcję kilku tabliczek z pismem klinowym z terenów dawnej Persji (dzisiejszy Iran i Irak).
Naczynia etruskie i greckie - prawdziwą ozdobą działu starożytności jest kolekcja kilkudziesięciu naczyń etruskich i greckich. Dzięki darowi J. Em. Ks. kard Henryka Gulbinowicza, który przekazał do muzeum swój zbiór starożytnych waz oraz naczyń etruskich, możemy pochwalić się jedną z piękniejszych w Polsce tego typu kolekcji. Są w niej urny domkowe z epoki Kultury Villanova i Kultury Łużyckiej. Naczynia greckie - amfory, kratery, kyliksy, lektyty zarówno czerwono- jak i czarno- figurowe pochodzące z czasów od VII do III wieku przed Chrystusem oraz alabastrony służące do przechowywania wonności i drogocennych olejków. Są również gliniane i terakotowe figurki starożytnych bóstw jak również rytualne kielichy toastowe w kształcie głów zwierząt.
Ampułki świętego Menasa i lampki oliwne od IX w. przed Chrystusem do III w. po Chr. - W zbiorach muzealnych są również zabytki wczesnochrześcijańskie, takie jak "ampułki świętego Menasa" - biskupa, dyplomaty i mnicha z klasztoru w Egipcie, który poniósł męczeńską śmierć w III wieku. Według legendy - on polecał pielgrzymom udającym się do Ziemi Świętej, aby przywozili z niej, jako "relikwie" - małe kamyki, drobne grudki ziemi czy niewielkie ilości wody wina lub oliwy (właśnie w małych ampułkach) z miejsc związanych z Jezusem. Obok ampułek znajduje się dość spora kolekcja lampek oliwnych pochodzących miedzy innymi ze starożytnych katakumb.